Geen roze wolk: mentale problemen na bevalling
Een op de tien moeders maakt na haar bevalling een depressie door. Het UZA zet mee zijn schouders onder het Europese project PATH om mentale problemen omtrent de geboorte sneller te herkennen en beter aan te pakken.
10 procent van de jonge moeders ontwikkelt een postpartumdepressie (PPD), beter gekend als postnatale depressie. Verder heeft 20 procent last van mildere psychische problemen, zoals prikkelbaarheid of de slaap niet kunnen vatten. Te maken met hormonen? Volgens prof. dr. Yves Jacquemyn, diensthoofd gynaecologie, spelen er ook nog andere factoren een rol zoals vermoeidheid, stress en ongerustheid. Zeker als vrouwen van nature al kwetsbaarder zijn voor psychische problemen, kan een bevalling een uitlokkende factor zijn. Dat geldt ook voor andere psychische aandoeningen, zoals een psychose.
Onder de radar
In de praktijk blijven psychische problemen na een bevalling grotendeels onder de radar. De moeders in kwestie zijn vaak ten onrechte beschaamd omdat ze niet op die roze wolk zitten waarover iedereen het heeft. Daarnaast hebben zorgverleners niet altijd de reflex om gericht te vragen naar de mentale toestand van hun patiënt. Om een beter antwoord te kunnen bieden op mentale problemen voor en na de bevalling werd het Europese project PATH in het leven geroepen, voluit PerinAtal menTal Health. In België werken vier organisaties mee aan het project: naast het UZA zijn dat Artesis Plantijn Hogeschool, Odisee Hogeschool en vzw GiO Gehechtheid in Ontwikkeling, dat onder meer opleidingen aanbiedt aan hulpverleners.
Lange wachtlijsten
De initiatieven richten zich deels op aanstaande ouders: als zij zich meer bewust zijn van het risico op mentale problemen en een realistischer beeld krijgen van bevallen en het prille ouderschap, zou er al veel gewonnen zijn. Voorbeelden van het project zijn reclamecampagnes met testimonials waarin jonge moeders uitleggen hoe zij een bevalling ervoeren en welke hulp zij hebben gekregen om er weer bovenop te raken. Daarnaast wordt er ook de focus gelegd op de mentale gezondheid van zwangeren en jonge ouders. Een handig hulpmiddel is onder meer de EDPS-vragenlijst, waarmee zorgverleners pas bevallen vrouwen eenvoudig kunnen screenen op psychische moeilijkheden.
Mee beslissen
Op de afdelingen gynaecologie, intensieve neonatologie en de materniteit van het UZA zijn zorgverleners extra alert op mentale problemen. Er is altijd een psychologe op de afdeling aanwezig om de ouders te ondersteunen en jaarlijks screenen de medewerkers op postpartumdepressie en andere psychische klachten. Bovendien worden ook de ouders mee betrokken in het beslissingsproces om tevredenheid te stimuleren.
